In Nieuwegein, is de dynamische burgemeester, die van de nieuwe agglomeratie een leefbaar plekje maakte, met pensioen - net als ik. De nieuwe lijkt een meer eigentijdse manager. Betaald parkeren is ‘bespreekbaar’ en met de ‘autovriendelijkheid’ is het gedaan. De gemeenteraad, die tegenwoordig 1 – zij het op een heel andere manier – ook erg leefbaar is geworden, ging met zijn tijd mee. Dankzij de onroerende zaak belasting zwemt het gemeentebestuur in het geld. Het spendeert het aan asfaltpuisten in doorgaande wegen om onachtzame automobilisten met hun hoofd tegen het autodak te kwakken. Op andere punten vernauwt het de straat met stoepranden en roodwitte palen. De uitstoot van uitlaatgassen verdrievoudigt, omdat de doorsnee automobilist na elke bult een dot gas geeft om de verloren tijd in te halen.
Een zo’n leefbare weg in de wijk Doorslag leidt naar mijn huis. Er is ook een bedrempelde sluiproute door een
woonbuurt. Vroeger meed men die vanwege spelende kinderen en onoverzichtelijke hoeken. Maar nu het door de
drempels in de hoofdader geen verschil meer maakt, groeit de populariteit van de sluipweg. De eerste
files zijn al gesignaleerd. Ze worden niet op de radio gemeld omdat de ANWB zich tot rijkswegen beperkt.
De verkeersveiligheid is veranderd. De voorrang is opgeheven, maar omdat de weg nog steeds oogt als een
doorgaande weg – er zijn hele stukken zonder bebouwing en waar er wel huizen zijn, is er een ventweg – zijn
er nogal wat automobilisten, die denken dat ze voorrang hebben. Soms is dat ook zo, omdat de zijstraten
‘woonerven’ zijn. Op andere punten is dat echter, verrassend genoeg voor de weggebruiker, niet
het geval. Na enkele malen over een bult te zijn gehobbeld, kijkt de chauffeur angstig uit naar de volgende.
Zijn aandacht wordt afgeleid van al of niet voorrang hebbende zijerfstraten. Het gevolg is koddig. In vijf
minuten was ik op een zo’n kruispunt getuige van twee bijna botsingen. Bij de laatste klommen de geschrokkenen
uit hun auto omdat ze dachten elkaar te hebben geraakt. Het scheelde een paar centimeter. Toen het kruispunt
weer vrij was en ik door wilde lopen, rolde plotseling een fietser over het asfalt om aan een aanvallende auto
te ontsnappen. Hij leek niet ernstig gewond want hij kon nog prachtig schelden.
Het nieuwe beleid heeft wel een gunstig neveneffect. De straatnaam van de weg waarover het gaat, verandert om onverklaarbare redenen elke paar honderd meter. Aan de verwarring die dat gaf, komt nu een einde. In de volksmond burgert de nieuwe naam: ‘Weg van de Zeven Heuvelen’ snel in.
Er is geen vechten tegen. Gemeente- en provinciale besturen apen elkaar na. Modern management vraagt om een duidelijk 'target'. Bij het openbaar bestuur kan dat natuurlijk niet de 'bottom line' zijn. Want winst is geen halszaak. Zo nodig gaan heffingen of parkeergelden omhoog. Nee, publieke managers meten de kwaliteit van hun bestuur af aan het aantal bulten en drempels per 100 m straat. Verkeerslichten, die kruispunten zo lang mogelijk autovrij houden, leveren extra bonuspunten. Nieuwegein werkt zijn achterstand weg.
Op 23 juli fietste ik over de provinciale weg van Lexmond naar Meerkerk. Ook die was gemoderniseerd. Hij was zo leeg als een bus op een vrije busbaan. Maar ongeveer een kilometer buiten Lexmond werd ik ingehaald door een jongen op een racefiets. Toen hij zo’n 100 m voor mij reed, passeerde de enige auto die op dat moment ook van Lexmond naar Meerkerk wilde. De chauffeur remde schielijk voor een drempel, waardoor de jongen schrok en pardoes tegen een van de mooie roodwitte veiligheidspaaltjes botste. Hij belandde op straat net als zijn fiets en zijn zonnebril. Ik stapte af en hielp het huilende ventje overeind. Het was Tom uit Vianen, 11 jaar, vertelde hij later. Hij had wat schaafwonden en was flink van de kaart. Zijn mooie wielrennershemd was gescheurd en de botsende voorband was lek. Och arme, hoe moest hij nu naar huis? Ik suggereerde dat wij samen zouden wachten tot er nog eens een auto langs zou komen, die hem misschien zou willen meenemen. Maar dat bleek niet erg verstandig. Zijn ouders waren slimmer dan ik, die hadden hem verboden ooit met vreemden mee te gaan. Ik leende hem mijn mobieltje, zodat hij het ouderlijk huis kon bellen. Daar werd niet opgenomen. Alleen zijn broer was thuis en ‘die nam de telefoon niet aan, als hij zat te lezen.’ Een goed boek is natuurlijk nooit weg, maar zielig was het wel voor deze gehelmde genieter van de verbeterde verkeersveiligheid. Nadat ook opa en oma onbereikbaar bleken, troffen wij eindelijk de lieve moeder van ‘zijn beste vriend’ op haar post. Die was in tien minuten met haar bolide ter plaatse en ik nam afscheid van het leuke joch, dat nog nooit eerder met zijn fiets gevallen was. Ik vroeg niet, of hij blij was met de vergrote veiligheid op de weg.
Maar nu stel ik die vraag toch maar; zo maar in het algemeen: hoeveel veiliger maken bulten en palen de provinciale weg van Lexmond naar Meerkerk en de Weg van de Zeven Heuvelen?
2003 07 23.
