Parijs 2015

Klimaatdeskundigen bijeen.


v.l.n.r.:
Sartaj Aziz, Pakistan, slapend
John Kerry, USA, schijndood
Abdullah Abdullah, Afghanistan, gedrogeerd?
Mian Muhammad Nawaz Sharif, Pakistan, ruikt een wind
David W. Cameron, UK, liet denkelijk die wind.


PARIJS 2015 - NIEUWEGEIN 2020

Vandaag bezocht ik het belastingkantoor. Daar kom ik bijna elke week. Want ik 'doe' termijnbetalingen. Niet dat ik graag vaak belasting betaal, maar ik krijg er elke keer 50 g Van Rossum's Troost bij cadeau. Dat is de beste pijptabak die er is en goed voor acht of negen dagen. Wat mij betreft, kunnen ze het bij de belastingdienst niet leuker maken. De Troost is eerlijk gezegd niet helemaal gratis. Ik moet een euro extra betalen voor het kweken, oogsten, verwerken, verpakken, het transport over zee en binnenland en voor de juffrouw achter glas met mondkap. Maar dat valt nauwelijks op naast de € 16,50 van de termijn betaling ter dekking van 's lands schulden. Zonder mijn bijdrage zouden we de frisse wind van al die molens missen en de wereld zou aan CO2 vergaan.

Tegenwoordig is op dat kantoor ook telkens iets nieuws te beleven. Elke dag is er wel een nieuwe regel, die een regel van gisteren vervangt. Als vervanger van de rituele voetwassing bij de deur gevolgd door zalving met geurige oliën, is er een soort pomp met een vluchtige vloeistof voor handen en gezicht. Ik had de verplichte reiniging net achter de rug toen een meneer met een geel vest me terugwees. Ik meende dat het nog geen sluitingstijd was. En vroeg of hij mij bedoelde? Hij keek boos en wees naar buiten. Ik liep aarzelend die kant op. Mannen met grote witte borden liepen langs mij heen naar binnen. Ze droegen geen mondkapjes. Zij mochten dat. Ik niet, vertelde me buiten een andere meneer met net zo'n geel vest. Gelukkig had Luba voor ik ons huis verliet, zo'n beschermingskap in de zak van mijn windjack geduwd. Dus ik kon aan de wens van de hesjes voldoen. Opnieuw naar binnen. De weg is al enige tijd duidelijk gemarkeerd met mooi gekleurde, op de vloer gelijmde voetstappen. Handig want anders raak je in een kantoor van 5 x 5 meter allicht verdwaald. Om de anderhalve meter is er een zwart-geel geblokte streep op de grond. Daar moet je achter wachten, wanneer bij de volgende streep ook iemand staat. Het geldt niet voor wie witte platen draagt en geen mondkapje, zag ik. Ook niet voor gele hesjes met of zonder mondkap.

Terwijl de dame achter glas mijn geschenk zocht, wurmde een van de ongemaskerden zich achter haar langs met zijn witte plaat. Ik voelde een vleug jaloezie. Het is, wat men noemt, een lekkere meid, waar ik me ook best graag eens achter langs zou willen wurmen. De plaat onttrok nu een deel van de geschenkenvoorraad aan het oog. De dame bedankte mij, namens de minister neem ik aan, voor mijn tijdige betaling. Ik vroeg of ze bezig waren, het kantoor nieuw in te richten? "Vonden jullie al die gekleurde pakjes te rommelig?" Voegde ik er begrijpend aan toe. Ze legde uit, dat het om een nieuw voorschrift ging. Tabak moest uit het zicht. Ze vermoedde, dat het de bedoeling was, de belastingbetaler wat minder vreugde aan zijn afdracht te laten beleven. Mensen moesten de ernst van de toestand van 's lands financiën meer gaan beseffen. Blij met haar uitleg en mijn geschenk volgde ik de voetsporen naar de uitgang.
Onze regering laat niets ongemoeid om onze veiligheid te verzekeren. Geen wonder dat zo velen Rutte nog eens vier jaar de touwtjes in handen willen geven.
Het gesprek verliep overigens minder vlot dan ik hier beschrijf. We droegen beiden mondbedekking, zij stond achter glas en mijn gehoor is niet best. Dus alles moest één of twee keer herhaald worden. Daarvoor moest ik bukken om door een gat onder in de ruit te verstaan, wat zij zei. Zoiets vermindert wel een tikkel de vreugde van een gesprek. Maar och, er blijft toch genoeg over om te lachen.

Deze gebeurtenis bracht mij er toe een correspondentie met het stadsbestuur openbaar te maken. Kort geleden stuurde ik een brief aan de gemeente, waarop ik een keurig beleefd antwoord ontving. Beide brieven staan hieronder. Nieuwegein wil in 20 jaar energieneutraal zijn. Er mag dan geen fossiele brandstof meer worden gebruikt. Ik wees de gemeente er op dat energieneutraal niet kan. Het leven heeft energie nodig. En dat het technisch ook niet mogelijk is zonder fossiele grondstof, rekening houdend met middelen en mankracht. De gemeente schreef terug dat hun plannen wel konden worden uitgevoerd, want regering, 'Brussel' en 'Parijs' hadden dat gedrieëlijk verzekerd. Sinds we in een democratie leven, heeft het oude gezegde, 'Waar niet is, verliest de keizer zijn recht.' zijn kracht verloren. We hebben geen keizer meer, zo lijkt het gemeentebestuur te denken. Dat is een echo van andere leugens en onzin in het Rutte-tijdperk, zoals "Geen windmolens, die draaien alleen op subsidie", of het onsterfelijke "Bio-brandstof stoot geen CO2 uit. Dat heeft Brussel zelf bepaald."

Regeringen en bestuurders zijn er om hun eigen belang te dienen, niet die van het voetvolk. Dat voeden ze alleen met de omgekeerde waan. Niets nieuws, het is nooit anders geweest. Anders waren er geen bestuurders. Gaandeweg is wel het besef gegroeid, dat natuurwetten en technische kundigheden ook wat aandacht verdienen. Maar kennis ervan in eigen kring is geen pre op het blazoen van een bestuurder. Daarvoor heeft zo iemand zijn mannetjes (M/V).

Helaas wordt de wetenschap van hoe de natuur in elkaar zit en hoe je die kunt laten helpen iets nuttigs te maken, niet meer alleen beoefend door nieuwsgierige denkers en makers. Menigeen weet dat je met zo'n studie meer verdient dan met putjesscheppen. Het gevolg is dat in het gezelschap van technici en natuuronderzoekers veel diversiteit is in motivatie. En zoal niet in kijk op de natuur zelf, dan toch wel op wat je met die kennis zou moeten doen. Dat heeft de weg geëffend voor bestuurders om te shoppen. En de winkel met de meeste klandizie is die met de beste relaties. Dus ligt het voor de hand hulp te vragen van de lui die je toch al kent van toen ze bij je langs kwamen om je een voordeel brengend product of gedachtengoed aan te smeren. Zo krijg je de zegen van de 'wetenschap' mee, die van de wetenschappelijke product-kampioenen.
Maar, de hele wetenschap? Welnee, met wat zoekwerk vind je ook anderen, net zo knap, die anders adviseren. Bestuurders weten daar wel raad mee. Die kiezen wat hen het best uitkomt. De verliezers zijn dan een minderheid, of niet deskundig genoeg. Als die verstandig zijn, doen ze er het zwijgen toe. Zelf de argumenten proberen te begrijpen en te ontdekken waarom een van de twee gezichtspunten niet deugt, zit niet in het pakket. Bestuurders hebben hun eigen argumenten, waarin natuur en techniek hooguit als versiering een plaats hebben. En... wat de uitslag ook is, hij steunt op wetenschappelijke kennis!

Zo is het energie-akkoord, de klimaatwet, aansluiting bij het Parijse verdrag en de onderwerping aan de Europese Commissie tot stand gekomen. De zonaanbidders en molenaars, palmoliefabrikanten en vooral economen en financiers met hun verdienmodellen hebben legioenen uiterst slimme technici en onderzoekers in dienst of als vazallen. Het is een volumineus wetenschappelijk fundament waarin je bijna vertrouwen zou hebben.
Ik niet. Ik zie een toekomst met ongewisse stroom, koude huizen, onnoemelijke armoede en honger. De energie waarover we zullen beschikken is ontoereikend om zelfs een tiende van onze huidige welvaart te behouden. En omdat welvaart nooit uniform verdeeld wordt, enorme maatschappelijke tegenstellingen; lees opstand, onderdrukking, verzet, revolutie en waarschijnlijk oorlog.
De verzekering dat Parijs, Brussel en Rutte het allemaal hebben goed gevonden is mij niet meer dan muggengegons.

SANS ÉNERGIE LA DÉLUGE!

De correspondentie met de gemeente staat hieronder. Dat is niet in de hoop ze alsnog tot inkeer te brengen. Het is een mooie illustratie van de heersende bestuurlijk onkunde van hoog tot laag. Je vertelt harde natuurwetenschappelijke en technische argumenten te hebben, die je kunt toelichten en het antwoord is "nee". Want... instanties hebben verteld dat het "kan".
Bij mij roept het de vraag op, waarom de instanties dan niet even besluiten, dat CO2 de aarde niet opwarmt? Indien natuurwetten er toch niet toe doen, kunnen ze opwarming toch ook gewoon wegstemmen?

Nieuwegein,
2020 11 05.



Mijn brief
2020 09 22

Aan Burgemeester, Wethouders en Gemeenteraad
van Nieuwegein
(zelf bezorgd.)

Betreft: Warmte weken

Mijnheer Frans Backhuijs, dames en heren,

Namens u ontving ik een aankondiging van "Warmte Weken", met een uitnodiging voor deelname aan gesprekken over onderdelen. De gespreksagenda biedt geen ruimte voor overleg over het voornemen van de Gemeente, "Energieneutraal in 2040". Daarom deze brief. Het is een dringende kwestie.

Als natuurkundige was ik jarenlang directeur van de Nederlandse organisaties voor natuurkundig onderzoek en technologie, FOM en STW. Een van de onder mij ressorterende laboratoria bevond zich in Rijnhuizen, Nieuwegein. Dat ik mijn werk goed deed, bevestigen o.m. een eredoctoraat van de TU Delft, de hoogste verdienste onderscheiding van de Koninklijke Akademie van Wetenschappen en de bevordering tot Ridder in de Orde van de Nederlandse Leeuw.

De aankondiging meldt dat de Gemeente in 2040 "Energieneutraal" wil zijn. Natuurkundig is dat onmogelijk. Bedoeld is denkelijk, dat de toevoer dan moet komen via elektriciteit, aardwarmte, biobrandstof, eigen voedselproductie en voedsel invoer, waarvoor geen fossiele brandstof is gebruikt. Ook die bedoeling is technisch onmogelijk op die termijn te organiseren. Daartoe ontbreekt zowel de kennis, als de mensen en de economische draagkracht.

Bij vasthouden aan dit voornemen rest burgers niet anders dan de vlucht om niet van honger en kou om te komen.

Dat de bedoelde vorm van energieneutraliteit de Gemeente van hogerhand is voorgeschreven, doet er niet toe. Ook bevelen kunnen worden genegeerd. Zelfs tijdens een oorlog schrijft een hogere wet voor daden in strijd met fundamentele mensenrechten te weigeren; bevel of niet.

Het is mij bekend dat in kringen van het gemeentebestuur technische en natuurkundige kennis nauwelijks aanwezig is. Wellicht kreeg u deskundig advies. Maar dat was dan afkomstig van, wat in mijn werk 'product champions' heetten. Mensen die belangen hebben in de realisatie van een project, hoe goed of slecht ook. Al was het maar alleen voor baan en carrière. Die kunnen briljant zijn in hun vak, maar hun kennis anders dan in het belang van de maatschappij aanwenden. Al beweren zij of hun advocaten van wel. Energievoorziening is dermate complex - ik was vroeger lid van de Algemene Energie Raad in ons land - dat uitleg in dit schrijven niet mogelijk is. Daarmee zijn bibliotheken gevuld.
Vanwege het dringend karakter van deze zaak, licht ik die nu niet nader toe. Ik ben bereid, dat desgevraagd te doen. Ik verzoek u mij de ontvangst te berichten en mij te informeren over de wijze van behandeling en het vervolg.

Met verschuldigde hoogachting,

Dr. C. (Kees) le Pair



Gemeente Nieuwegein
2020 10 26

De heer Le Pair
(adres)

Geachte heer Le Pair,

Dank voor uw brief van 22 september 2020, die u stuurde naar aanleiding van onze uitnodiging voor deelname aan gesprekken die de gemeente Nieuwegein heeft georganiseerd in het kader van de Nieuwegeinse Warmte Weken. In uw brief gaf u aan dat onze gemeentelijke ambitie om in 2040 energieneutrale stad te willen zijn natuurkundig onmogelijk is en ook technisch onmogelijk op deze termijn. U gaf aan graag geïnformeerd te willen worden over de wijze van behandeling en het vervolg. Hieronder leest u onze reactie.

U gaf in uw brief aan dat het natuurkundig onmogelijk is om als gemeente in 2040 energieneutraal te zijn.
Onze reactie: Terecht geeft u aan dat onze ambitie hoog is. In aansluiting op (inter)nationale klimaatafspraken wil ook onze gemeente een bijdrage leveren aan het verminderen van CO2 uitstoot. Daarvoor heeft de gemeenteraad in 2017 de 'Routekaart Energieneutraal Nieuwegein 2040' vastgesteld, waarin vijf routes zijn beschreven: duurzame warmte, duurzame elektriciteit, energieopslag en mobiliteit. Al deze routes zijn van belang om energieneutraal te kunnen worden. Energieneutraal hebben wij - zoals u in uw brief ook al aangeeft - daarbij gedefinieerd als: al ons energiegebruik voor onze gebouwde omgeving en (een deel van) de mobiliteit is afkomstig van duurzame energiebronnen en we gebruiken hiervoor geen fossiele brandstoffen. En als gemeente kunnen we deze ambitie zeker niet alleen waarmaken. Zo hebben we als stad weinig fysieke ruimte om duurzame energie op te wekken. Daarom werken we ook nauw samen met andere gemeenten in de provincie, met maatschappelijke organisaties, kennisinstellingen, en met bedrijven.

Ook gaf u in uw brief aan dat het technisch onmogelijk is om als gemeente in 2040 energieneutraal te willen zijn, omdat het daartoe ontbreekt aan kennis, mensen en economische draagkracht.
Onze reactie: Investeren in een energieneutrale stad is een zaak van iedereen. Bewoners, ondernemers, maatschappelijke organisaties, kennisorganisaties en gemeente moeten voor deze stevige ambitie de handen ineenslaan en doen dat gelukkig ook. En de kennis van en ervaring in gebruik van nieuwe technieken neemt gelukkig in hoog tempo toe. Ook in onze stad en in onze organisatie. Daar zijn we zelfs een beetje trots op, ook al realiseren we ons tegelijkertijd dat blijven leren, en het blijven zoeken naar goede samenwerkingen met anderen die over kennis beschikken die we in onze stad nog niet hebben, essentieel is. Er zijn al heel wat initiatieven van start gegaan die hieraan een goede bijdrage leveren. Zo is sinds 2015 Windpark Nieuwegein (10 MW) in bedrijf, waarmee omgerekend circa 30% van de Nieuwegeinse huishoudens van schone elektriciteit wordt voorzien. Verder zijn twee zonnevelden gerealiseerd, vele daken van zonnepanelen voorzien en groeit het gebruik van elektrische auto's.

Tot slot
Wij danken u nogmaals voor uw reactie en vragen.
Wij sturen een afschrift van deze brief naar de raad.

Wij vertrouwen erop u hiermee voldoende te hebben geïnformeerd.

Met vriendelijke groet,
burgemeester en wethouders,
w.g. Frans Backhuijs, burgemeester
    & Elle Liebregts, secretaris.