Management sprookje

Lang geleden waren er in een ver land twee broers die samen een bedrijfje begonnen. Zij vormden een ideaal team: de een was een commerciëel genie, de ander een echte technicus. Zij begonnen met de fabricage van glaskiekels, die zij in eigen land verkochten. Maar al spoedig werd het land te klein en de kiekels vonden hun weg op vreemde markten. Glaskiekels waren een zegen voor de mensen die zich voordien met walmgispen hadden moeten behelpen om hun huizen te bedirken.
Spoedig besloten de broers het niet bij glaskiekels te laten. Het productiepakket werd uitgebreid. En de nieuwe artikelen sloegen aan en droegen bij tot het succes. Het bedrijf werd een NV. De aandeelhouders beleefden veel plezier aan hun stukjes.
Soms was het nodig ook in andere landen fabrieken neer te zetten. En om de concurrentie voor te blijven kwam er een bedrijfslaboratorium waarin onderzoekers hun best deden om nieuwe producten te bedenken.
De broers werden ouder. Een nieuwe generatie trad aan, die voortging op de ingeslagen weg. Er kwam behoefte aan financiële expertise in de directie. Dat gaf een communicatieprobleem. Hoofdtechnici bleken vaak niet in staat hun inzichten begrijpelijk door te geven en hetzelfde deed zich voor in omgekeerde richting. Modern management en het bijbehorende jargon deed zijn intrede. Intussen was het aantal werknemers in het land gegroeid tot een kleine honderdduizend. In de rest van de wereld verdienden nog eens tweehonderd-duizend mensen hun brood in het bedrijf.
Maar er kwam concurrentie. Anderen produceerden goedkoper. Het topmanagement wilde orde op zaken stellen. Overtollig personeel moest verdwijnen. Ook was het zakelijk gezien natuurlijk funest om producten te laten maken door hoog betaalde mensen als er genoeg lagelonenlanden zijn. Dus werd de productie geleidelijk verplaatst, waardoor het aantal werknemers in eigen land verminderde.

Een nieuwe hoofddirecteur trad aan. Voordien was hij baas bij een theefirma, die hem in de top had benoemd vanwege zijn naam, Bladma. Die paste zo goed bij het thee-image. Bladma wist niet wat een glaskiekel was, maar als theebaas had hij geleerd dat het er niet op aan komt wat je verkoopt, als het maar geld oplevert. Hij zette de export van bedrijvigheid krachtig voort. Ook verdiepte hij zich in de kostenstructuur en schrok zich een hoedje van de kosten van het onderzoekslaboratorium. Omdat er ook in zijn omgeving niemand was die hem het nut daarvan kon uitleggen, zette hij er het mes in.
Het was in zijn ogen krankzinnig om het hoofdkantoor te hebben tussen de fabrieken. Daar gebeurden toch alleen maar dingen die geld kostten en waarvan het management geen verstand had. Het management van een modern bedrijf moet gevestigd zijn op een plaats waar men verstand heeft van geld.
De aandeelhouders toonden zich verrukt over de nieuwe aanpak. Er werden mooie winsten gemaakt met de verkoop van winstgevende bedrijfsonderdelen. De koers van de aandelen vertienvoudigde in enkele jaren. Bij de inrichting van het nieuwe hoofdkantoor in Nassau op de Bahama's en de sluiting van de laatste vestigingen in eigen land stond de koers van het aandeel op het hoogste punt aller tijden. Ieder die voordien zijn stukken had verkocht, had daar spijt van. De hele directie werd tot Ridder in de Orde van Groene-Nassau benoemd. Dat kwam te pas in de nieuwe omgeving. De koningin onthulde een standbeeld van president Bladma bij de haven. Dat ging in een moeite door omdat ze toch bij het afscheid wilde zijn.
De majesteit dankte Bladma voor zijn bijdrage aan de verbetering van het leefmilieu. De lucht was veel frisser zonder de stank van de fabrieken. Ook memoreerde zij zijn bijdrage aan de oplossing van het fileprobleem in het woon-werkverkeer. De vroegere werknemers genieten nu thuis van hun welverdiende rust.

Financiële analisten verwachten dat over enkele jaren de winst zal vervijfvoudigen. De omzet van de warrants op de managementopties op de beurzen is op dit moment al twee keer zo groot als die van de gewone productie. En wanneer het plan wordt uitgevoerd om in futures op de warrants te gaan handelen, zal zelfs sluiting van de laatste fabrieken niet meer dan 2% van de omzet afdoen. De NV krijgt een andere naam: de Koninklijke Bladmadis NV.
De regering gaat de Bladmadis strategie dwingend voorschrijven voor alle ondernemingen. Dat staat in de nota 'Quit for Profit' die gisteren verscheen.

1e versie: NRC/H'Bld. 1998 05 26.