KRITIEKLOZE BEREKENINGETJES

Kritiekloze berekeningetjes

Natuurlijk is Kees Le Pair niet de eerste de beste - hij had ooit een column in NRC Handelsblad, net als Thierry Baudet.
Hij is fysicus en promoveerde in 1965 op het smelten en stollen van heliumisotopen en was jarenlang als directeur van de Stichting Technologie en Wetenschap een van de meest prominente wetenschapsbobo's van Nederland. Dus is er best een kans dat hij af en toe wat zinnigs zegt.
En er staan ook wel wat zinnige dingen in het Nieuwe Klimaat Alarm dat hij afgelopen zomer opstelde, en waarvan een zeer beknopte samenvatting vorige maand via De Telegraaf ineens groot nieuws werd. Want ja, klimaatbeleid kost geld en zal offers vergen, en de vraag is wie die offers moet gaan brengen - een discussie die al jaren internationaal wordt gevoerd, en nu ook nationaal voelbaar is geworden met het Klimaatakkoord.
Het gaat pijn doen. En de vraag is of andere landen genoeg pijn willen lijden.

Natuurlijk kun je vervolgens best vinden dat het voorkomen van klimaatverandering vergeefs is, of te veel offers vergt. Een soort probabilistische kosten-batenanalyse: je zet de verwachte effecten van een hogere CO₂-concentratie op een rijtje en probeert dan uit te rekenen wat je moet doen om de uitstoot van CO₂ terug te brengen. Als je vindt dat de Kritiekloze berekeningetjes kosten de baten overstijgen, en je voelt geen morele druk, tja, dan kun je concluderen dan je beter niets kunt doen.

De hele analyse van Le Pair en consorten wordt ondergraven door hun aanname dat er helemaal geen probleem is dat met klimaatbeleid wordt opgelost. Maar wees dan wel eerlijk, en logisch, en vermijd flauwekul, voor zover mogelijk. En daar gaat het mis.
De hele analyse van Le Pair en consorten wordt ondergraven door hun aanname dat er helemaal geen probleem is dat met klimaatbeleid wordt opgelost. Dan heeft klimaatbeleid dus geen baten. Smeltende gletsjers, stervend koraal, heftiger weer, stormen en droogtes, overstromingen en bosbranden: als je ze ontkent, heb je er ook geen last van.

Verhelderend is het interview dat Le Pair gaf aan Climategate, waarin hij zegt dat door mensen uitgestoten CO₂ niets te maken heeft met de temperatuur op aarde. 'We moeten gewoon eerlijk toegeven dat het klimaat onbegrepen is. Er is geen goede verklaring voor de metingen. Daarvoor is het systeem veel te complex. (...) Ik rekende het uitgangspunt van de atmosfeerloze aarde eens na en ontdekte dat de leerboeken een rekenfoutje bevatten. (...) Met zo'n grote fout kan een theorie niet meer serieus genomen worden.' Kijk aan, Kees Le Pair heeft het zelf nagerekend. Nee, publiceren van zo'n bevinding is niet nodig - ik zei toch dat Kees Le Pair het zelf heeft nagerekend? Maar die pensionado's hebben zijn Manifest wel gretig ondertekend, met academische titels en al.
Le Pair is zo'n man die zegt dat we de vulkanen moeten afsluiten om het broeikaseffect te stoppen - van die opmerkingen die het leuk doen op een borrel van gelijkgestemde fossiele pensionado's van wie je weet dat die ze niet gaan narekenen (vulkanen stoten 1 % uit van wat mensen uitstoten). Maar die pensionado's hebben zijn Manifest wel gretig ondertekend, met academische titels en al, waar De Telegraaf en vervolgens RTL danig van onder de indruk waren: de elite heeft afgedaan, behalve als hun boodschap populistisch is (zie ook professor Pim). Wetenschap in plaats van emotie, schreef, god betere het, de meest emotionele krant van Nederland boven het artikel. Er zat geen millimeter wetenschap bij. Maar dan gaan de VVD en het CDA er met aandoenlijke bescheidenheid mee aan de haal ('die wetenschappers geven duidelijk aan dat de politiek achter de verkeerde feiten aanloopt'). Zo zelfkritisch hoor je ze nooit bij andere thema's.

Energie- en klimaatbeleid is een van de belangrijkste politieke onderwerpen van de komende decennia. Dat verdient betere kritiek dan de berekeningetjes van dr. Kees Le Pair.

1). Michael Piersson is correspondent voor de Volkskrant in New York,

Technisch Weekblad 8 februari 2019.

Niet goed gelezen

Volkskrant-journalist en TW-columnist Michael Persson toont zich in zijn kroniek 'Kritiekloze berekeningetjes' in de vorige editie van TW niet gealarmeerd door het Klimaat Manifest. Hij heeft niet goed gelezen.
Het ging niet over mijn verleden, al ben ik blij dat hij zich herinnert dat ik ook nog wel eens iets goeds heb gedaan. (Overigens vind ik zelf het schrijven van columns niet mijn grootste verdienste).
Het manifest gaat niet over wie de offers voor de klimaatmaatregelen moet brengen. Het alarm betrof de ontwrichting van de hele economie, kou, honger, opstand en massasterfte. Daarvan weet iedereen wie dat het hardst treft.

Mijn veronderstelling 'niet goed gelezen' kwam doordat hij mij toeschrijft vulkanen te willen sluiten om van het CO₂ af te komen. In het interview dat hij aanhaalt, zei ik: 'Ik grapte ooit dat je de vulkanen moet sluiten om van het spul af te komen.' (Ik onderstreep dat grapje nu maar even, voor het geval Michael er weer overheen leest.)
De berekening aan het stralingsevenwicht zette ik op het web. Ik publiceerde hem niet in een tijdschrift, omdat ik dacht dat het allang bekend was. In mijn ogen leverde ik slechts een soort hoofdstuk voor een schoolboek.
Pas later, toen anderen erover schreven, bleek dat het misschien wel voor oude fysici bekende koek was, maar dat het in de klimaatwetenschap niet was doorgedrongen. Nog steeds niet trouwens.

Met de overige argumenten in de column van Persson is het van hetzelfde laken een pak. Reeds lang ontkracht, zonder dat het tot de weermannen en spraakmakers van het klimaat is doorgedrongen.

Zo is de probabilistische analyse die hij noemt niet mogelijk, omdat we het verband tussen CO₂ en klimaat niet kennen. De door IPCC verwachte 'waarschijnlijke temperatuur' op dit moment is bijvoorbeeld 0,8 °C hoger dan de gemeten 0,3 °C ten opzichte van het langjarig gemiddelde. Zolang de zeespiegel stijgt, is er geen twijfel aan de opwarming (uitzetting van het water en/of smelt van land-ijs), maar onbekend is in hoeverre van de mens afkomstig CO₂ aan die opwarming bijdraagt.
Er is geen sprake van meer of heviger orkanen, de gletsjers zijn nog niet zo kort als in de Middeleeuwen. Het atmosferisch CO₂ stijgt gelijkmatig, maar de temperatuur aan het oppervlak stijgt nu eens veel, dan weer weinig. In de jaren '50 en '60 van de afgelopen eeuw was er angst voor het aanbreken van een nieuwe ijstijd, terwijl het CO₂ toenam. Ik zou zo nog wel even door kunnen gaan.
De ijsbeerpopulatie groeit, de oppervlakte van de koraaleilanden neemt in meerderheid toe. De voor de broeikashypothese essentiële 'hotspot' in de mid-troposfeer treedt niet op... Kortom, we weten echt niet hoe en wat het klimaat bestuurt. Wat we wel weten, is dat de maatregelen die de klimaatwet voorschrijft een economische ramp betekenen. En nog erger, dat ook volgens de data en rekenwijze van het IPCC die maatregelen geen meetbaar effect op het klimaat hebben.
Mij zal je niet horen zeggen dat CO₂ niets doet, maar wel dat we niet weten hoeveel het doet. En Paracelsus wist al: 'Er zijn geen vergiften, alleen vergiftige hoeveelheden.'

2). Kees le Pair, fosiel pensionado onder klimatologen.

Technisch Weekblad 15 februari 2019.